Tom Waits is een vreemde zanger met vaak even vreemde en soms ongenietbare liedjes. Maar Hold On van het album Mule Variations uit 1999 is helemaal ok. Een mooi nummer voor deze zaterdag met een soort positieve boodschap: ‘Hold On’, houd vol, geef niet op, ook al is het moeilijk.
En soms is er simpelweg niet meer dan deze opdracht. c.q. bemoediging. En daar moet je dan op zo’n moment aan vast klampen, als een drenkeling aan een stuk wrakhout….
Telefoneren is niet mijn ding. Ik zie er altijd tegen op om te bellen. Het is tedichtbij, te persoonlijk op een bepaalde manier. En te snel ook nog….. Met dat laatste bedoel ik eigenlijk dat je bij andere vormen van communicatie, zoals appen of mailen, kunt nadenken over een antwoord, terwijl je bij bellen geacht wordt gelijk te reageren. Bij Whatsapp bijvoorbeeld kun je in alle rust nadenken over de formulering van je bericht, je kunt zinnen corrigeren voordat je appje verstuurd, bepaalde dingen in het bericht van een ander negeren, etc.
Bij bellen kan dat allemaal niet. Het is dwingend, het is heel direct. De ander hoort je stem en wat je tegen die ander zegt, dat staat, dat is onherroepelijk.
Ik sla vaak dicht als ik – eenmaal per week, vaste prik – bel met mijn moeder aan de andere kant van het land. Ik ben dan gespannen, en heb vaak het gevoel dat ik niet op het juiste moment en de juiste wijze reageer. En ik heb vaak weinig te zeggen. Ik ben namelijk absoluut geen prater en moet meestal zoeken naar onderwerpen. En wat ik in de voorbije week allemaal heb meegemaakt thuis en op het werk, heb ik niet meer paraat, is a.h.w. gewist uit mijn directe geheugen.
En bij gebrek aan beter kom je dan veel te vaak uit bij dat ene, geijkte item: het weer in Nederland. Maar het blijft dan bij oppervlakkig gebabbel, het gaat niet de diepte in.
En altijd die afstand. Die afstand tussen een 84-jarige, diep-gelovige moeder en die zoon die meer twijfels dan geloof heeft en nooit een bekeringservaring heeft meegemaakt. En dus ook niet kan meepraten over datgene wat voor die moeder nu juist zo belangrijk is! Wat dan weer voor een schuldgevoel zorgt bij mij. En als ik iets heb meegemaakt wat ik wil delen met mijn moeder, heb ik het gevoel dat ze niet geïnteresseerd is.
Belletjes met instanties, ambtenaren van de overheid en gelijksoortige communicatie hoef ik gelukkig vrijwel niet te plegen, dat neemt mijn vrouw meestal voor haar rekening. Een van de benefits van het getrouwd zijn….
Gelukkig ben ik met mijn belangst bepaald niet alleen, leert een rondje googelen op dit onderwerp. Zeker mensen die een beperking hebben in het autismespectrum en mensen met sociale angst kennen dit probleem. Meer over autisme en belangst via de onderstaande link.
De dag is pas een paar uur oud en ik heb alweer genoeg stress gehad voor het hele etmaal!
** ik kreeg verleden week van mijn baas een bosmaaier om onkruid op bestratingen, langs paaltjes e.d. te kunnen maaien. Heel handig, maar het draad in de maaikop moet je regelmatig aanvullen en ik ben super-onhandig 😦 . Een collega heeft het inmiddels twee keer voorgedaan en ik heb het vanochtend op mijn vrije dag zelf thuis geprobeerd – hetgeen dus niet zonder moeite ging…..
** ik wilde op de computer een boek reserveren bij de bieb en kreeg toen de mededeling dat ik eerst mijn ‘openstaande financiële posten’ moest betalen. Toen ik dat probeerde, kreeg ik te maken met een storing bij de ING-bank…..
** mijn mobiele telefoon laadt niet meer op, vermoedelijk is de accu stuk. Toen ik een nieuwe wilde bestellen bij een webshop, kreeg ik te maken met een weigerachtig keuzemenu…
** toen het bestellen van de accu uiteindelijk wel gelukt was en ik meedeelde aan mijn echtgenote, kreeg ik een boze reactie van haar. ‘Je had veel beter gelijk een nieuwe telefoon kunnen bestellen, deze is al drie jaar oud, bla, bla, bla…… 😦
Veel dingen op deze aarde gaan niet zonder moeite en leveren daarmee stress op. Zegt dit iets over een oertijd waarin moeiten en stress niet bestonden?? Een paradijs??
Reageren? Klik op de titel van dit bericht en scroll naar onderen!
De hebzucht en de jaloezie zijn prima, want vullen onze eenzaamheid met lust. Hier is de Bijenkorf en daar de Hema en straks de dood voor de noodzakelijke rust.
Bovenstaand ‘Wijsgerig gedicht’ is van Heere Heeresma, een in 2011 overleden schrijver en dichter. Geboren in 1932 in Amsterdam als zoon van een theoloog; een man die als kind in de oorlog zijn vader en zijn joodse speelkameraadjes verloor en daardoor (vermoedelijk) getekend werd voor het leven.
Het gedichtje hierboven leest op het eerste gezicht nogal cynisch misschien, maar bevat natuurlijk wel een belangrijke waarheid over ons, materialistische, consumerende Westerlingen. Dat ‘cynische met een diepere laag’ is wellicht kenmerkend voor Heere Heeresma. In mijn jeugdjaren las ik van deze schrijver Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp en dat is eigenlijk net zo.
Ik kom hierop omdat een aantal dagen geleden de publieke omroep de documentaire En de naam is Heeresma opnieuw uitzond. In de docu ontmoet de biograaf van de schrijver, Anton de Goede, zijn zoon Heere jr en zijn dochter Marijne. Hieronder de teaser van de docu, de hele documentaire is nog wel terug te kijken via ‘Uitzending Gemist’ of soortgelijk kanaal.
In de docu wordt duidelijk hoe de schrijver zijn levenspijn verborg achter satire, spot en cynisme. En hoe hij probeerde de pijn te verdoven met drank, iets dat hem zijn huwelijk kostte. En hoe hij een vreemde bleef voor zijn dochter Marijne, die op haar beurt hierdoor getekend werd voor het leven. Zo vader, zo dochter, dit soort dingen werken door en de last van je jeugd draag je vaak de rest van je leven met je mee.
De boeken van schrijver Heere Heeresma werden in mijn jonge jaren veel gelezen maar zijn nu bij het grote publiek niet meer bekend. Zo gaat dat met boeken en schrijvers, de dood haalt ze in! Net als u en ik trouwens…..
Bijna 20 jaar na zijn dood kom ik nog steeds mooie liedjes van Johnny Cash tegen die ik niet kende. Zoals The running kind, hieronder. Ik herken mezelf in de tekst en zing het daarom graag mee 🙂
Bovenstaande mededeling/hartenkreet op de ruit van een benedenwoning kwam ik tegen op mijn schoffelronde door Monster. Er spreekt machteloze woede uit, de frustratie van iemand die een onduldbare situatie niet kan veranderen en daarom uit arremoede maar verhuist.
Wel, ik ken zo’n situatie maar al te goed uit eigen ervaring, want ik heb in mijn eigen woongeschiedenis twee keer ernstige problemen gehad met buren.
De eerste keer was na de aanschaf van mijn eerste eigen woning. Ik was de koning te rijk met een eigen huisje in Den Haag, maar toen ik er introk bleek het jaren-twintig-van-de-vorige-eeuw appartement super gehorig. De vloeren waren van hout en niet van beton, hetgeen betekende dat ik alles, letterlijk alles van mijn benedenburen kon horen. En deze mensen hadden jonge kinderen die na schooltijd op hun kamer de laatste popliedjes afdraaiden op een redelijk hoog geluidsniveau, waar ik dan van mee mocht genieten…..
Na jaren van ergernis en stress ben ik uiteindelijk verhuisd naar een benedenwoning in Zoetermeer. Geen koopwoning dit keer, want ik had me in de tussentijd ingeschreven voor een sociale huurwoning in de regio. Ik zat alleen wel een tijdje met dubbele woonlasten, omdat mijn Haagse optrekje slecht verkoopbaar bleek. Uiteindelijk hapte toch iemand toe en verloste me ervan…
In Zoetermeer ging alles een paar jaar supergoed, met een bejaarde man naast me van wie ik geen last had en op een gegeven moment een vrouw in mijn huis tegen de eenzaamheid. Het kon niet op.
Maar nadat de buurman verkaste naar een verpleeghuis kregen we een probleemstel naast ons en ging het al heel gauw mis. De man was werkloos, vreselijk driftig en een liefhebber van harde muziek. Dit was de tweede keer dat de woonsituatie onhoudbaar werd. Buurtbemiddeling ingeschakeld op initiatief van de verhuurder leverde resultaat op, in die zin dat de buurman en zijn vrouw best open stonden voor verbetering. Maar eigenlijk waren we er op dat moment al een beetje klaar mee. Dus toen we de kans kregen om te verhuizen naar onze huidige stek, grepen we die kans met beide handen aan.
En nu wonen we alweer bijna 4 jaar tot onze volle tevredenheid in een rijtjeshuis aan de kust en prijzen we ons gelukkig met onze huidige buren.
Tot slot nog dit: ik vroeg me af of de auteur van bovenstaande ontboezeming nog aan buurtbemiddeling heeft gedacht, of niet. Want zoiets kan helpen, mits beide partijen mee willen werken en ook bereid zijn om echt naar de ander te luisteren. En anders zit er inderdaad niks anders op dan te verhuizen….
Een grapje van Hein de Kort, over mensen die te snel klagen over buren. Want dat kan ook natuurlijk…
Hij houdt zich zwaar hijgend vast aan de paal van een verkeersbord naast het fietspad en laat de fietsers voorgaan. Als alle fietsers weg zijn, wacht hij nog een paar seconden alvorens de paal los te laten en het fietspad over te steken. Zijn lichaam zwaait heen en weer als hij voetje voor voetje zijn weg vervolgt richting het dorp.
Ik kijk hem na en verwacht elk moment zijn val, maar het gaat net goed. Het oogt alsof hij verdwaald is, ontsnapt uit een verzorgingshuis toen het verplegend personeel even niet oplette. Een laatste wandeling, een laatste keer op straat. Iemand die letterlijk op zijn laatste benen loopt. Geen afscheid kunnen nemen misschien van het leven, van de echte wereld buiten zijn kleine kamer in de bejaardenflat. Nog 1 keer de lucht, de zon, de wind, de mensen.
Maar het houdt op. Het gaat niet meer. Het is bijna afgelopen. Nog even en de grote zwarte lijkauto brengt zijn lichaam weg en hij wordt vergeten, terwijl de wereld intussen gewoon doordraait.
En ik vervolg mijn uitlaatrondje met de honden en bedenk dat ik over een aantal jaren misschien net zo breekbaar en afgeleefd zal zijn als deze man. En dat ook voor mij eens die grote zwarte auto zal voorrijden…
Op zoek naar een beetje troost misschien, herkenning, een anker voor mijn levensschip, of een stuk wrakhout om me aan vast te klampen op de levenszee –
kwam ik onderstaande tekst tegen uit het bijbelboek Spreuken, toegeschreven aan de wijze koning Salomo.
Alleen je eigen hart kent zijn diepste verdriet, in je vreugde kan een ander niet delen ‘. Spreuken 14: 10
Het spreekt over eenzaamheid, over een soort existentieel alleen-zijn, het gegeven dat je op bepaalde momenten en in bepaalde situaties helemaal op jezelf bent aangewezen.
Want de allerdiepste dingen op de bodem van je hart kun je eigenlijk niet met een ander delen, daarvoor zijn ze te persoonlijk. Een ander begrijpt ze niet, kan er weinig mee, meet niet de diepte van de afgrond in je.
De angst, de pijn, de vervelende herinneringen die telkens weer de kop op duiken. Het vuil, de taboes, de afwijkingen…..
Maar het bijbelwoord van zolang geleden – minstens 3000 jaren oud – spreekt ook over het tegenovergestelde: de vreugde die je vaak net zo min als het verdriet kunt delen.
Want de vreugde die je kunt voelen bij het horen van een zingende merel, of het opgaan van de zon, of de vriendelijke groet van een buurtgenoot, of het complimentje van een collega, of de uitgesproken liefde van je partner, of wat dan ook –
zijn soms al even moeilijk onder woorden te brengen.
Wijsheid, herkenning, troost. Eventjes, voor een moment. Je vergeet zo’n woord veel te gauw, want er komen andere woorden overheen, via de media of anderszins. Je zou ze op een tegeltje moeten zetten en dat ergens in huis ophangen, als herinnering.
Wijlen Townes Van Zandt was een prima zanger en liedjesschrijver die helaas hopeloos verslaafd was aan drank en heroïne. En daarom voortijdig overleed. Met de liedjes van hem op YouTube leeft hij nog een beetje voort hier beneden op aarde. Hoe het Daarboven met hem is weet ik niet, want ik ben daar nooit geweest. Hieronder een liedje van hem. Het heet ‘Rex’s Blues’.
Ik hoorde gisterochtend een lijster zingen in de regen. Het was maar even, maar toch…. Ik zelf liep meer te schelden dan te zingen, want ik had op buienradar gezien dat het de hele dag zou regenen en het vooruitzicht om de hele dag buiten in diezelfde verkleumende ziekmakende regen te moeten werken maakte me boos.
En ik heb geen verwarming in mijn bedrijfswagentje en mijn werkhandschoenen zijn niet waterdicht en alles wordt klam en kil bij dit soort weer en waar blijft die lente nou??
Zo’n lijstermannetje trekt zich weinig aan van het weer, zo’n dier weet alleen: de dagen lengen dus het wordt lente, dus het wordt tijd om een territorium af te bakenen, dus ik moet me laten horen. En dat is dan toch het mooie: dat ondanks regen en kou de natuur gewoon doorgaat.
Mijn eigen territorium is een woonkamer met de thermostaat op 21 graden en een comfortabele stoel om het moede lijf te ondersteunen. Plus eten en drinken in de keuken, bijna onder handbereik. En een goed boek, maar dat had u misschien al vernomen uit mijn vorige blogpost. Het was trouwens wel degelijk corona wat ik onder de leden had, bleek uit een hernieuwde test vanochtend. Twee streepjes, onmiskenbaar covid.
Eerst naar de kapper geweest vanochtend voor de traditionele kerstcoupe. Ik voel me altijd ongemakkelijk daar, heb het gevoel dat ik moet praten met de kapster die mij knipt. Wanneer we beiden zwijgen valt er een soort ongemakkelijke stilte naar mijn gevoelen. Het idee leeft dan bij mij dat ik op zo’n moment tekortschiet tegenover haar, dat ik me niet gedraag zoals het eigenlijk hoort. Dat ik saai ben of ongezellig.
En dat terwijl ik vanwege mijn autisme, introversie, mensenschuwheid en wat dies meer zij, waarschijnlijk ruimschoots verontschuldigd ben als ik weinig praat. Maar dat laatste zegt mijn verstand en mijn gevoel spreekt het tegen….
Thuisgekomen ben ik lekker de tuin ingedoken. Ik heb een paar weken geleden online wat vaste planten gekocht (want Intratuin had bijna alleen kerstspullen) en heb daarmee een klein bordertje opgezet, voor een bloemenfeestje in de zomer en daarna.
De dropplant geurt naar drop en anijs en trekt met zijn donkerblauwe bloemen vlinders en insecten aan.
De kogeldistel heeft mooie paarse bollen-op-steeltjes en is eveneens in trek bij vlinders.
De prachtkaars bloeit wit en zorgt daarmee voor een soort rustpunt tussen het donkerblauw en paars. Hij kan goed tegen zeewind en is daarmee een welkome gast in mijn tuin-dichtbij-het-strand.
De duizendknoop (Persicaria) is een makkelijke plant die ik nog ken van mijn vroegere baan op de kwekerij in Wassenaar. Hij bloeit maanden achter elkaar met helderrode bloemen en past goed bij dropplant en kogeldistel.
De rode zonnehoed (Echinacea) heeft roze bloemen met een bruinrood hart en past daarmee volgens mij bij het kleurenspectrum van de andere soorten.
Kruipend zenegroen tenslotte bloeit vroeg in de zomer en blijft laag – voor op de voorgrond.
Misschien koop ik nog een zak bloembollen voor tussen de planten en voor een kleurtje in het vroege voorjaar. En misschien nog een zonnewijzer of tuinbeeldje voor de kers op de taart….
Voor mijn geboortejaar 1961 is de pensioenleeftijd afgelopen week bijgesteld naar 67 jaar en 3 maanden.
Dan moet ik dus nog 6 jaar en 3 maanden minus enkele dagen…..
Dat zijn grof geschat zo’n 200 werkdagen, best veel om nu al te beginnen met het dagelijks afvinken op een groot vel papier aan de muur. Dus dat stel ik dan noodgedwongen nog maar even uit.
En het kunnen er zomaar nog meer worden de komende zes-jaar-en-nog-wat. Want het wordt telkens bijgesteld en niet naar beneden 😦
Een mens moet dankbaar zijn voor een redelijke gezondheid op mijn leeftijd – de versleten onderrug en het helemaal gesloopt zijn na een weekje werken tenminste niet meegerekend…..
Maar blij wordt ik hier zeker niet van. Ik herinner me nog levendig de tijd dat mensen ergens rond de 60 met de VUT gingen. Ach, dat waren nog eens tijden! Ik ben een paar decennia te laat geboren 😦 😦
Geen deurbordje in strikte zins des woords,maar ik wilde hem u toch niet onthouden:
Kort en krachtig deze boodschap en heel duidelijk…..en hij is nog handgemaakt ook, zo te zien. Op een lapje stof met haaknaald en wol gefabriceerd en vervolgens ingelijst en achter het raam aan de straatkant geplaatst.
Dus de nood zat hoog blijkbaar 😦 . En er was geen ruimte voor nuance. Iedereen moet wegwezen en snel een beetje. Een driftige natuur wellicht, een tamelijk kort lontje, aangestoken door vervelende ervaringen met aanbellers.
Of misschien is het iemand die ‘gewoon’ met rust gelaten wil worden en ervoor kiest om dat op deze manier te communiceren. Het is natuurlijk wel wat als zo’n persoon m/v echt níemand meer wil zien. Sommigen mensen zijn ongewild eenzaam, deze mens kiest daarvoor….
Zwijmelen op zaterdag met tranentrekkende country van Bill Anderson featuring Dolly Parton hieronder in ‘Someday It’ll all make sense’.
Zoals in veel countryliedjes is de tekst behoorlijk clichématig en niet ontbloot van melodrama, maar toch houd ik wel van dit soort muziek. Met mate dan hoor, begrijp me niet verkeerd – af en toe zo’n liedje en daarna iets anders 🙂 .
Misschien moet je het beschouwen als een beetje tegengif tegen de harde waarheden van de alledaagse realiteit, een beetje wishful thinking ook, een irrationele hoop dat inderdaad de puzzelstukjes eens op hun plaats zullen vallen. Want ooit wordt het beter, toch??
Mensen in je omgeving vallen weg, de dood komt overal.
Buurman Teun is dood. Eén jaar geleden overleed zijn vrouw, nu was hij zelf aan de beurt. Nú al, zo kort na de dood van zijn vrouw! Kanker op drie plekken in zijn lichaam, niks meer aan te doen, over en uit. Hij mocht maar 62 worden. Teun verkocht hangzakken met bloeiende planten aan huis, in het voorjaar en in de zomer reden de auto’s met klanten af en aan. Nu zijn de bloemen uitgebloeid, de planten verdord….
Zijn voormalige woning is voor ons nog steeds ‘Het huis van Teun’, maar de ziel is er uit. De meubels zijn weg en het beddengoed verdween in een afvalcontainer die enige tijd voor het huis geparkeerd stond, samen met allerlei andere persoonlijke spullen. Het altaartje voor zijn overleden vrouw in de woonkamer is nog slechts een herinnering. Wat rest is een gapend gat, leegte, doodsheid, stilte. Straks komen de nieuwe bewoners en verdwijnt het laatste restje Teun van deze plek.
Alles eindigt, vroeg of laat, alles wordt afgebroken, alles verdwijnt. Maar de natuur gaat stoïcijns haar gang, de natuur trekt zich niks aan van mensen die heengaan. Want de meeuwen schreeuwen nog steeds boven de daken van de huizen in dit kustdorp en de mussen blijven kwetteren in de tuintjes rondom Teuns woning. En de wind waait vanaf zee en de getijden komen en gaan.
In bovenstaand filmpje wordt het ontstaan van een verslaving op heldere wijze uitgelegd – in het Engels weliswaar, maar met de gesproken tekst op het scherm.
Verslaving is een Response to human suffering‘ – geen zwakheid van karakter of een gevolg van hersenbeschadiging of erfelijke aanleg, maar een reactie van mensen op traumatische gebeurtenissen: seksueel misbruik, verwaarlozing, eenzaamheid, verlies. ‘Its all about trauma’, zegt de spreker in het filmpje en hij kan hij weten, want hij werkt al vele jaren als hulpverlener onder verslaafden in Canada.
Dat er ook mensen zijn die uit nieuwsgierigheid eens een keer heroïne of cocaïne proberen en er vervolgens niet meer mee kunnen stoppen, komt in dit verhaal overigens niet aan bod….
Ik vroeg me af in hoeverre het betoog van de spreker in het filmpje van toepassing is op mijn eigen levensverhaal. Ik heb gelukkig geen grote trauma’s, maar de kleinere ervaringen tellen ongetwijfeld ook mee: de onzekerheid van de puberteit bijvoorbeeld, culminerend in gevoelens van minderwaardigheid. De agressie en de spot van andere jongens op de middelbare school. De eenzaamheid later, toen ik zonder partner door het leven moest. De stress van niet-passend werk. De stress van een uiterst gehorig huis, met buren onder me die harde muziek draaiden….. Je zou misschien in dit verband kunnen spreken van major en minor trauma’s.
Maar hebben die ‘minor trauma’s’ bij mij geleid tot verslaving?
Laat ik het zo formuleren: : je kunt verslaafd zijn aan heroïne, maar net zo goed aan seks, aan een bepaalde levensstijl vol luxe (twee keer per jaar op vakantie, eten en drinken), aan bevestiging door anderen – en meer. Alles waar je je aan hecht of waar je naar hunkert kan een verslaving zijn. Want alles wat je niet of bijna niet kunt loslaten, is in wezen een verslaving. En maakt je daarmee onvrij. En beïnvloedt daarmee ook de kwaliteit van je leven en de mate waarin je jezelf kunt geven aan anderen….
Op zondagochtend gaat de telefoon. De dochter van mijn werkgever is op het aller onverwachts overleden aan een herseninfarct. Ze was pas 33 jaar oud en laat twee kleine kinderen achter.
Onbeschrijfelijk verdriet. Zijn oudste kind, zijn enige dochter. Ze werkte bij ons op de zaak als administratief medewerker. Hoe kun je nu als vader ooit weer terug naar de zaak als de lege plek je elke keer weer herinnert aan je geliefde kind???
Een zwart gat, een leegte ook voor ons als collega’s. Ik had haar vrijdag nog even gesproken. Een korte groet, meer was het eigenlijk niet. Ze had net weer een beetje haar draai gevonden na een droeve scheiding.
Weg, zomaar weg. Afscheid nemen op donderdag, de crematie op zaterdag. Over en uit. Alleen nog herinnering, de foto’s van haar. En twee kinderen die hun weg moeten vinden zonder moeder. Nauwelijks woorden voor.
II
Een storm van gedachten en gevoelens bij mij als ik zo’n bericht krijg, alles loopt door elkaar. De herinnering aan de dode. De angst om iets verkeerds te zeggen als ik mijn werkgever weer zie, de angst om niet de juiste woorden te vinden. Het op zien tegen het condoleren – het moment dat je de nabestaanden in de ogen moet kijken.
Mijn autisme, mijn geremdheid. Nooit over God gesproken met haar, realiseerde ik me, het is nooit bij me opgekomen…. altijd meer met mezelf bezig dan met die ander. Los daarvan: wat moet je zeggen tegen de atheïstisch opgevoede generatie van nu die in veel gevallen nog nooit een kerk van binnen gezien heeft? Voor wie de naam ‘Jezus’ een stopwoord is??
Ik ben altijd onzeker over mezelf. Want ik mag van mezelf geen fouten maken. En als ik toch iets verkeerds zeg of doe heb ik daar dagenlang last van. De herinnering eraan spookt dan door mijn hoofd en laat zich heel moeilijk verdrijven, vooral op de dode momenten.
Het ligt ook altijd aan mij als iemand op een bepaalde manier op mij reageert, nooit aan die ander. Ik zit fout, die ander niet. En die ander hoeft maar een beetje anders te reageren dan volgens mij ‘normaal’ is en ik denk al meteen dat het aan mij ligt. Ik denk dan meteen dat ik niet goed overkom, dat ik iets verkeerd doe.
Een ingesleten gevoel van minderwaardigheid zorgt voor structurele onzekerheid als levenshouding. Het zorgt ervoor dat ik nooit vrij en ongedwongen iets kan zeggen of doen in het gezelschap van anderen. Er is altijd die onzekerheid, die gespannenheid – doe ik het wel goed?
Ik ben eigenlijk alleen mijzelf als ik alleen ben, ongestoord en onbespied. Dan ben ik tot op zekere hoogte vrij. Tot op zekere hoogte – want andere minder gewenste dingen komen dan om de hoek kijken: mijn neiging om hardop tegen mezelf te praten bijvoorbeeld. Ik verlies mezelf dan al gauw in dagdromerijen, in fantasieën waarbij ik iemand anders ben en nooit mezelf. En waarbij ik érgens anders ben en nooit hier.
De hunkering naar een ander leven in een soort Utopia komt dan aan de oppervlakte en onthult mijn ware verlangens. Fernweh zou je dat kunnen noemen, het tegenovergestelde van heimwee: verlangen naar een ver land waar alles beter is dan hier. Waar het rustiger is met minder mensen en meer natuur. Waar een mens ‘zichzelf’ kan zijn, wat dat laatste ook mag betekenen.
Maar natuurlijk bestaat dat gedroomde land alleen in mijn hoofd…
Het overkwam me gisteren twee keer, twee keer binnen één etmaal: verdwalen….
De eerste keer was ’s nachts in mijn droom. Ik droomde dat ik mij in New York bevond, een plek waar ik helemaal niet mocht zijn op dat moment! Ik wilde weg, ik wilde terug naar Nederland, maar ik kon de weg naar het vliegveld niet vinden en er gingen trouwens ook geen vliegtuigen naar Schiphol de eerste dagen.
Ik zat vast in een vreemde stad en mijn ouders zouden erachter komen en dat wilde ik niet en….
Een jeugddroom van een man van 60, met schuldgevoelens over het tekort doen van je ouders, over gefaald hebben in de omgang met je dierbaren. Het zijn misschien ervaringen uit mijn jeugd die op deze manier terugkomen; de last van het verleden die je mee torst, geopenbaard in je slaap.
Ik droom trouwens heel vaak over verdwalen en dat is ongetwijfeld niet voor niets. Het weerspiegelt waarschijnlijk de manier waarop ik in het leven sta; het is een wijze waarop mijn diepste ik mij mijn instabiele levenshouding duidelijk maakt, mijn structurele onzekerheid. Je hoeft geen Sigmund Freud te heten om dat in te zien….
Later die dag verdwaalde ik echt, in real time, real life. Vrouw en ik liepen met de honden in een natuurgebied dichtbij het vakantiehuisje in Drenthe waar we momenteel verblijven. Het was een groot gebied, de bewegwijzering was onduidelijk en we hadden geen kaart bij ons. Op een gegeven moment wisten we het echt niet meer, we waren verdwaald. En dat met:
Een vrouw die na een recente knieoperatie moeilijk loopt,
twee honden die trekken aan de lijn,
geen water bij ons,
een uitgestorven bos zonder anderen die je de weg kunnen wijzen –
– allemaal ingrediënten voor een zeer stresserend gevoel van hulpeloosheid en hopeloosheid. Volstrekte controleverlies zonder waarschuwing vooraf, tegenslag als een ongenode gast, een overval van het lot. Wat moest ik doen?
Ik wilde vloeken, op mijn knieën vallen, het uitschreeuwen, mijn vrouw verwijten maken, de honden een trap geven, maar ik sjouwde door met mijn vrouw in mijn kielzog.
Uiteindelijk vonden we na twee uur dwalen de weg naar de auto terug. Mijn vrouw zat stuk, maar bleef bewonderenswaardig opgewekt. Ikzelf had de rest van de dag last van deze gebeurtenis, ik voelde me ontworteld, onderuit geschopt door het leven. Deze dag kwam niet meer goed…..
Voor een introvert persoon als ik is de omgang met extraverte collega’s niet altijd even gemakkelijk….
Even na zevenen in de ochtend arriveer ik op mijn werkplek. Ik zeg mogguh tegen iedereen en niemand en verdwijn al gauw met mijn koffie naar boven, waar de kantine is. De andere collega’s blijven beneden bij de koffieautomaat en bij de open deur naar buiten waar de bedrijfsauto’s zwijgend bijeen staan, wachtend op actie.
Boven is het stil, beneden is het druk –
heel druk en dat om zeven ’s ochtends,
de mannen zijn vol levenslust,
ze maken geintjes, er klinkt hard gelach op,
ze zitten vol verhalen,
ze zijn geïnteresseerd in die ander, in die collega,
ze zijn zelfbewust, niet bang om te falen ogenschijnlijk
ze kunnen het werk aan en zien de dag met vertrouwen tegemoet.
De afstand tussen hen en mij is veel groter dan de afstand in meters tussen ‘boven’ en ‘beneden’. Het is een diepe kloof tussen zeker en onzeker, tussen extravert en introvert. Tussen graag praten en liever zwijgen. Tussen opgewektheid en een zekere zwartgalligheid of somberheid soms.
Ik hoor er niet bij, eigenlijk. Ik ben anders. Ik ga vaak zuchtend aan het werk en knap pas op als de zon doorbreekt en de natuur ontwaakt. En ik bespeur bij mijzelf pas een gezonde dosis levenslust als ik tegen de klippen op een taak afkrijg. Want dáár word ik blij van, echt blij.
Maar ik ben er tenminste. Ik leef, op mijn manier. En besta op die manier. Maar ik leef en besta vooral in mezelf en voor mezelf. En dat is jammer, want ik realiseer me dat menselijk bestaan pas meerwaarde krijgt in de omgang met anderen. Ik ben getrouwd, dat dan weer wel. Ik heb dus een vrouw om voor te zorgen. En zij voor mij. Het relationeel verkeer tussen haar en mij gaat overigens met vallen en opstaan, want de verschillen zijn groot tussen ons. En ik raak gauw uit mijn evenwicht door een verkeerd woord van haar of door een meningsverschil. Dan wens ik soms – voor korte tijd – weer ongetrouwd te zijn. Maar ik probeer mijn zegeningen te tellen. En mijzelf te accepteren in mijn anders-zijn.
Zwerfhond 