Hemelvaartsdag

Een man die ‘ten hemel vaart’ vanaf een heuveltop bij Jeruzalem, zo’n 2000 jaar geleden. Is het echt gebeurd?? En: waar is die hemel dan precies??

Er is een hoop geloof voor nodig om dit te kunnen aanvaarden. Aan de andere kant: hebben die evangelie-schrijvers het allemaal uit hun duim gezogen? En met welk doel dan?

Honderden jaren eerder voer de profeet Elia met een ‘vurige wagen’ ten hemel op. Zangeres Chi Coltrane had er een liedje over – Go like Eliah, een dikke hit ergens in de seventies. Hemelvaartsdag avant la lettre, zou je kunnen zeggen.

Ondertussen draait de wereld gewoon door. En worden studenten die zich boos maken over het geweld in Gaza ‘gewoon’ hardhandig verwijderd door de politie van de universiteitsterreinen. Alsof ze geen punt hebben. En geen enkel recht om hun punt door dit soort acties duidelijk te maken. Dat recht hebben ze volgens mij wel degelijk. Want zonder dit soort acties luistert er bijna niemand.

En de vroegere GroenLinks leider Halsema heeft nu ineens een andere pet op en reageert regentesk op de studentenacties in de hoofdstad. Ze is haar eigen verleden vergeten blijkbaar. Zo gaat dat soms.

Naschrift: op het moment van schrijven was ik nog niet op de hoogte van de vernielingen  die de studenten aangericht hadden – huizen beklad met grafitti, klinkers uit de straat getrokken….en dat ze ammoniak gooiden naar agenten is helemaal schandalig natuurlijk!

Dat zet het wel in een heel ander daglicht.  Actievoeren mag, maar dan zonder geweld!

Een gratis museum

Een gratis museum, dat is echt iets voor vrouwlief en mij! Want wij vinden de entreeprijzen van de meeste musea in dit landje veel te hoog, ook gelet op de gemiddelde tijd die wij in een gemiddeld museum doorbrengen. Want als je 2 x 17,50 euro moet aftikken voor de entree en je staat na een uur weer buiten, dan is zoiets best veel…
En dan heb ik het nog niet eens over die 2 koppen cappuccino in het museumrestaurant gehad.

Maar Museum De Schilpen in Maasland (Z.H.) is helemaal gratis en het is nog leuk ook! Maasland is een pittoresk dorp halverwege het Westland en Rotterdam, tegenover Maassluis. Het museum is gevestigd in een pand uit begin twintigste eeuw. Als je naar binnen gaat hoor je een winkelbel rinkelen en sta je in een Oudhollandse snoepwinkel. Loop je door naar achteren dan sta je in een Oudhollands woonhuis met alles erop en eran: oude  meubelen, kolenkachels, handgereedschap en wat dies meer zij.

Op de foto hieronder een deel van de woonkamer. Er is ook nog een soort werkkamer voor de heer des huizes met kasboeken en kroontjespen op een tafeltje en een ouderwetse telefoon aan de muur. De slaapkamer heeft een ingebouwde bedstede met een aan de muur vastgemaakt wiegje voor een baby.

Een deel van de woonkamer

Een trap naar boven brengt je naar een zolder met uitgestalde handgereedschappen uit het Westland. Daarachter ligt de meidenkamer waar het vrouwelijke personeel sliep. Ziet er knus uit met die bedstede, maar een kachel zie ik niet…..

De Meidenkamer

En beneden in de kelder is de kaasmakerij en wordt de voorraad geweckte groenten bewaard. Ook dat is nog bijna helemaal compleet. Dit huis is een tijdcapsule!

Als je via de keuken het huis aan de achterkant verlaat, kom je in een soort serre met een authentiek rijtuig waarmee boeren uit de omgeving vroeger naar de kerk gingen. De serre functioneert tevens als koffiehoek. Ze serveren alleen gewone koffie, geen cappuccino. Maar je krijgt er wel een koekje bij 🙂

Museum De Schilpen, Maasland

Goede Vrijdag

Een terdoodveroordeelde wacht in de nacht op de voltrekking van zijn vonnis. Over enkele uren gaat het gebeuren en wordt hij opgehaald…..

De executie zal zeer pijnlijk zijn. Want de terdoodveroordeelde zal worden gekruisigd. En kruisiging betekende een verschrikkelijke dood. Het slachtoffer werd met spijkers door polsen en voeten vastgenageld aan een houten paal, en stierf uiteindelijk pas na vele uren lijden door uitputting en bloedverlies. Of de beulen braken alle botten in zijn lichaam met een ijzeren staaf en haalden hem daarna van het kruis af – waarna ze hem lieten creperen op de grond.

Dan heb je behoefte aan de troostende nabijheid van vrienden die bij je blijven in die nacht. Maar als die vrienden dan overmand worden door slaap na een kort daarvoor genuttigde copieuze maaltijd met wijn, voel je je dubbel alleen…

Het is het verhaal van Jezus in de Hof van Gethsemane voorafgaande aan zijn dood. Hieronder verwoord in een lied van Taize, een christelijke community in Frankrijk.

‘Kroesvee’

Daar staat je verstand toch bijna bij stil: ik lees momenteel het boek ‘Ons koloniale verleden in 50 voorwerpen’, dat vorig jaar uitkwam. Een hoofdstuk over slavernij in Suriname begint met de volgende zinnen

Voor de omgang met de circa 300.000 Afrikanen die in de loop van ruim twee eeuwen naar de kolonie Suriname zijn vervoerd waren er talloze regels, vastgelegd in ruim elfhonderd wetten. Deze zwarte mensen waren volgen het koloniaal bestuur geen mensen, maar goederen.  Kroesvee, zo heetten ze bij het transport.  Ze mochten geen Nederlands kennen, geen christen worden en dus niet trouwen, want het huwelijk was een zaak van de kerk.

Kroesvee. 300.000 gedeporteerde Afrikanen werden zo weggezet.  Geen mensen,  maar vee. Die mag je dan vervolgens on-menselijk behandelen, want het is maar vee. Je mag ze afranselen met een zweep, of erger. Rechteloos.

De twintigste-eeuwse parallel hiervan is misschien de manier waarop de nazi’s joden en zigeuners wegzetten als ‘untermenschen’ en inferieure wezens. 
Gisteren was het 17 maart. Op die datum in 1942, zo meldde mijn historische scheurkalender,  werden in vernietigingskamp Belzec in Polen de eerste gaskamers in gebruik genomen.  O gruwel van ontmenselijking…

En wij? Het is de mens eigen om alles wat niet-eigen is, met wantrouwen te bejegenen.  Een andere huidskleur, taal, culturele bagage, attitude tegenover Westerse prestatiedwang en meer. Uitsluiting en demonisering van deze mensen zijn de volgende stappen op een escalatieladder naar onrecht en leed. Maar we leren het nooit. Want het zit te diep.

Bussink Deventer koek

In de kerstvakantie bezocht ik Museum De Waag in Deventer, waar ze een niet onaantrekkelijke collectie oudheden bezaten en een groot schilderij van meester-vervalser Han van Meegeren. Bij de kassa was een klein winkeltje en het was daar dat ik bovenstaand blik Deventerkoek zag staan. Ik heb het meteen gekocht, want het riep een herinnering bij me op aan vroeger, aan mijn opa van vaders kant die als ingezetene van Deventer zijn hele werkzame leven bij deze werkgever zijn brood verdiende.

Hard werken en niet al te veel verdienen, ziedaar een mensenleven in die tijd. Met daarbij een volkstuintje in de schaarse vrije uren voor gratis groenten. Een baas was toen nog een baas – als mijn vader zaliger een der directeuren buiten op straat tegenkwam, was hij verplicht eerbiedig te groeten als zoon van een werknemer, zo ging dat toen.

Bussink is trouwens al geruime tijd geleden overgenomen door ‘Continental Bakeries’, een groot bedrijf dat zich afficheert met de slogan ‘Creating affordable daily moments of goodness and delight. Nou nou 🙂

Maar zo kan zo’n simpel voorwerp de voorbije tijd terugroepen, een gegeven dat mij deed denken aan de schrijver Marcel Proust en diens legendarische Madeleine cakejes. Want bij Proust werd de herinnering getriggerd door de smaak van een cakeje dat hij op een gegeven moment in lindebloesemthee doopt:

‘Die smaak, dat was de smaak van het stukje madeleine cake dat mijn tante Léonie me in Combray op zondagmorgen (want dan kwam ik vóór de mis niet buiten), wanneer ik haar ging begroeten in haar kamer, altijd aanbood na het in haar thee of kruidenthee te hebben gedoopt. ‘

Herinneringen die opgeroepen worden door een smaak, een geur, of in mijn geval een visuele herkenning, een blikje met koek in een museumwinkel.
Vroeger is nu, het gaat nooit echt voorbij, zo lijkt het op zo’n moment. Al is Opa al lang geleden overleden….

Een heerlijk boek

Naporra’s Omweg van Roelof van Gelder is een heerlijk boek voor een ieder die geïnteresseerd is in de geschiedenis van ons land en in levensverhalen van mensen uit vroeger tijd.

In het kort: een jongeman uit Oost-Pruisen, Gregor Naporra, reist halverwege de achttiende eeuw naar Amsterdam en monstert daar aan op een VOC-schip met bestemming Nederlands-Indië. Als hij jaren later veilig terug is gekeerd in Nederland schrijft hij zijn levensverhaal op en laat het publiceren. Het manuscript vindt uiteindelijk zijn weg naar een archief, raakt in vergetelheid maar wordt in de twintigste eeuw terug gevonden door Roelof van Gelder, die het bewerkt tot het boek Naporra’s Omweg.

Het boek, dat in 2003 voor het eerst uitkwam, biedt een schat aan informatie over het leven in de achttiende eeuw – de omstandigheden op het platteland in Oost-Pruisen waar Naporra opgroeit, de dynamiek van het leven in het bruisende Amsterdam, de vaak zware en mensonterende leefsituatie aan boord van de VOC-schepen en tot slot de misere in Nederlands-Indië waar het hete klimaat en besmettelijke ziekten hun tol eisten van de Nederlanders.

Van Gelder kan boeiend schrijven en lardeert zijn verhaal met allerlei details waardoor voor de lezer de tijd waarover hij schrijft gaat leven. Zoals gezegd: een heerlijk boek!

Roelof van Gelder – Naporra’s Omweg, 525 bladzijden, uitgeverij Atlas, 2003- Nog verkrijgbaar bij bol.com en De Slegte, of te leen bij de bibliotheek.

Ter herinnering

Het Verscholen Dorp in de bossen bij Vierhouten op de Veluwe is een herinnering aan een verschrikkelijke tijd, een tijd dat waanzin heerste en mensen van joodse afkomst voor hun leven moesten vrezen. Bijna niet meer voor te stellen, al weer zo lang geleden, die Tweede Wereldoorlog, maar het is allemaal echt gebeurd.

In die oorlog leefden diep in de bossen op deze plek 80 – 100 mensen: joden, arbeiders die tewerkstelling in Duitsland wilden ontlopen, de piloot van een neergestort Brits vliegtuig en meer. Ze leefden verdeeld over 4 bospercelen in half-ondergronds gebouwde hutten en werden door de bevolking van omliggende dorpen voorzien van voedsel, medicijnen en wat er nog meer nodig was.

Het ging mis toen het dorp ontdekt werd door enkele SS’ers. De meeste bewoners wisten te vluchten, maar 8 mensen werden gepakt en in de directe omgeving gefusilleerd.

Heden ten dage liggen er op de plek van het dorp 3 nagebouwde hutten, die de herinnering aan dit gebeuren levend houden. Een grote zwerfkei vermeld de namen van de dappere mensen die betrokken waren bij de oprichting en het in stand houden van het Verscholen Dorp. Een eind verderop is een monumentje voor de 8 gefusilleerden.

Vrouwlief en ik waren er gisteren. Het was nat in het bos. Er stond ook water binnen in de hutten. Wat een plek, wat een tijd. En dat alles vanwege 1 man, 1 Oostenrijker met een obsessieve haat tegen joden en een mislukte carrière als kunstschilder….

Hitler was als baby gedoopt ‘In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, Amen’. Voortbestemd voor een ander, beter leven, maar ingehaald door de omstandigheden, door eigen verkeerde beslissingen en een verbitterd gemoed. Een dwaze romanticus die dweepte met patriottisme en rassenleer. En daarmee een wereldoorlog ontketende. Om nooit te vergeten. En voor dat laatste is ook deze herinneringsplek nuttig.

Scheurkalender

Na de Roots natuurkalender die dit hele jaar 2023 ons kleinste kamertje siert, is het vanaf 1 januari volgend jaar tijd voor iets anders: een scheurkalender over geschiedenis.

De Historische Scheurkalender van Historisch Nieuwsblad is voor iedere in geschiedenis geïnteresseerde leek een goede keuze, met elke dag een weetje of een vraag over de wereldgeschiedenis.

Op de omslag zie ik *Oscar Wilde, * de scheve toren van Pisa,*de Mona Lisa, * Plato (?), *Bach, *George Washington (?), *Anne Frank, *Prinses Diana, *Jezus Christus, *Vincent van Gogh – en nog een paar anderen die ik zo 1 2 3 niet kan thuisbrengen. Misschien weet u het, lezer??

Een gemeleerd gezelschap, een gevarieerde inhoud. ‘Gemeleerd’ schrijf je trouwens iets anders, met een dakje op de eerste ‘e’, maar ik kan op mijn toetsenbord dat dakje nergens vinden 😦 .

Hoe dan ook: deze scheurkalender is verkrijgbaar in de boekhandel of bij bol.com voor een redelijk bedrag. Voor een jaar lang scheurplezier 🙂

Nutteloze kennis

Ik zat vanochtend voor de kerkgang de tijd te doden door op YouTube muziekfilmpjes te bekijken van Tony Joe White, een inmiddels al niet meer onder ons zijnde Amerikaanse blueszanger. Een van zijn bekendste liedjes is Polk Salad Annie.

Ik vroeg me toen af waar de tekst van deze klassieker eigenlijk over gaat en heb geprobeerd dit uit te vogelen. Je hebt er eigenlijk niks aan om dit te weten, het is typisch nutteloze kennis, maar toch, hier komt het:

‘Polk Salad’ is een gerecht gemaakt van een wilde plant die in de zuidelijke staten van de USA op veel plekken te vinden is. Het gaat om de karmozijnbes (Phytolacca), een door en door giftige plant waarvan echter de jonge scheuten in het voorjaar, na 1 of 2 keer koken veilig geconsumeerd kunnen worden. En sommige (arme) mensen in de Deep South eten dat, want het is gratis verkrijgbaar. Daarbij dus wel op de koop toe nemend het risico om toch een klein beetje gif binnen te krijgen bij het eten van deze plant.

Karmozijnbes (Polk Salad)

En de Annie uit de song is een typische Southern Girl die elke dag wat van dat onkruid verzameld om te eten, want ze heeft niks anders. Haar moeder zit in de gevangenis, haar vader is een nietsnut en haar broers jatten vruchten van het landje van een naburige boer.

Tony Joe White kwam overigens zelf uit zo’n milieu in het zuiden van Amerika. Het liedje gaat dan ook in feite over zijn eigen jeugd.

Die karmozijnbes kom je in ons land trouwens ook wel tegen. Ik zie ze af en toe weleens staan in de plantsoenen die ik schoonhoud. Je moet er niet aan denken dat een passerend kind onwetend van de bessen snoept, dus ik haal het zoveel mogelijk weg.

Dit stukje zou natuurlijk niet compleet zijn zonder een video van Polk Salad Annie:

Onnoemelijk leed in Afrika

Komt het met Afrika nog goed? Voor wie ‘Een wolkenkrabber op de savanne’ van Koert Lindijer leest, zakt de moed daaromtrent in de schoenen. Het is het treurige verslag van veertig jaar correspondentschap van deze journalist van NRC en de NOS in Afrika. Het boek is een aaneenschakeling van falend leiderschap, corruptie, armoede en moordpartijen. Ik werd er moedeloos van! Zoveel leed, zoveel doden, zoveel verwoeste mensenlevens – de duivel heeft vrij spel gekregen op dat continent zo lijkt het, maar waarom??

De ‘witten’ hadden er achteraf gezien misschien nooit weg moeten gaan – had een halve eeuw gewacht met die onafhankelijkheid, of een eeuw desnoods – had die landen verder opgebouwd, had een beter kader opgeleid.

Of – iets heel anders – moet er wellicht een interventiemacht komen die kan ingrijpen als het weer eens mis gaat op dat continent?? Want nu kunnen de arabieren in Darfur straffeloos doorgaan met het uitroeien van de zwarte bevolking in dat deel van Soedan, terwijl de wereld de andere kant op kijkt. Want we maken ons allemaal druk over Israël en Oekraïne (en terecht!), maar het structurele geweld in grote delen van Afrika krijgt geen enkele aandacht. Over discriminatie gesproken….

Blijft staan dat het boek van Lindijer erg goed is geschreven en een helder inzicht geeft in de ontwikkeling van Afrika na de dekolonisatie. En het doet je weer eens beseffen hoe goed wij het hier in het Westen hebben met onze welvaart en vrede. En dan begrijp je ook gelijk waarom al die Afrikanen hun leven wagen in gammele bootjes om hier naar toe te komen…

En de naam is Heeresma

De hebzucht en de jaloezie zijn prima,
want vullen onze eenzaamheid met lust.
Hier is de Bijenkorf en daar de Hema
en straks de dood voor de noodzakelijke rust.

Bovenstaand ‘Wijsgerig gedicht’ is van Heere Heeresma, een in 2011 overleden schrijver en dichter. Geboren in 1932 in Amsterdam als zoon van een theoloog; een man die als kind in de oorlog zijn vader en zijn joodse speelkameraadjes verloor en daardoor (vermoedelijk) getekend werd voor het leven.

Het gedichtje hierboven leest op het eerste gezicht nogal cynisch misschien, maar bevat natuurlijk wel een belangrijke waarheid over ons, materialistische, consumerende Westerlingen. Dat ‘cynische met een diepere laag’ is wellicht kenmerkend voor Heere Heeresma. In mijn jeugdjaren las ik van deze schrijver Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp en dat is eigenlijk net zo.

Ik kom hierop omdat een aantal dagen geleden de publieke omroep de documentaire En de naam is Heeresma opnieuw uitzond. In de docu ontmoet de biograaf van de schrijver, Anton de Goede, zijn zoon Heere jr en zijn dochter Marijne.
Hieronder de teaser van de docu, de hele documentaire is nog wel terug te kijken via ‘Uitzending Gemist’ of soortgelijk kanaal.

In de docu wordt duidelijk hoe de schrijver zijn levenspijn verborg achter satire, spot en cynisme. En hoe hij probeerde de pijn te verdoven met drank, iets dat hem zijn huwelijk kostte. En hoe hij een vreemde bleef voor zijn dochter Marijne, die op haar beurt hierdoor getekend werd voor het leven. Zo vader, zo dochter, dit soort dingen werken door en de last van je jeugd draag je vaak de rest van je leven met je mee.

De boeken van schrijver Heere Heeresma werden in mijn jonge jaren veel gelezen maar zijn nu bij het grote publiek niet meer bekend. Zo gaat dat met boeken en schrijvers, de dood haalt ze in! Net als u en ik trouwens…..

https://www.vprogids.nl/boeken/artikelen/2022/Heere-Heeresma-boek.html

N.B. typografisch is deze blogpost nogal rommelig geworden, excuus daarvoor! Hopelijk de volgende keer beter.

Twee boeken

Vrouwlief had vorig week corona, nu ben ikzelf ziek.
Maar de test geeft geen covid aan, dus toch gewoon een griepje??

Hangen op de bank, proberen te lezen, opstaan en de tv aanzetten, niks boeiends, hoofd- en spierpijn, snotterig en slap, enfin….

Over lezen gesproken: het tomeloze, nietsontziende geweld in Zwarte Golf van Kim Ghattas, het boek waar ik momenteel in bezig ben, is al ontstellend genoeg als je fit bent, laat staan nu ik ziek ben.

Het boek handelt over de veranderingen in het Midden-Oosten in de laatste halve eeuw: de conflicten tussen soennieten en sjiieten, de machtspolitiek van het Saoedische koningshuis, de genadeloze vervolging van andersdenkenden in Iran door ayatollah Chomeini en diens medestanders, het fanatisme van vele moslimpredikers in Arabische landen, de afkeer van het Westen en de burgeroorlog in Irak na de val van Saddam Hoessein….

Een ontstellend andere wereld is het, de wereld van de fundamentalistische islam. Een wereld vol haat jegens andersdenkenden…

Haten uit overtuiging kun je het noemen, iets dat zich helaas niet alleen beperkt tot de islamitische wereld. ‘Sterf, hond’ hoorde je de beul zeggen in de video die deze week opdook over de executie van een Oekraïense soldaat. Een Rus haat een Oekraïner omdat de leider van zijn land hem heeft wijsgemaakt dat alle Oekraïners fascisten zijn en de dood verdienen.

Zit hier meer achter misschien – een onzichtbare macht, een kracht die mensen tegen elkaar opzet en uitspeelt, een Satan, een geestelijke entiteit – of komt alles voort uit de menselijke natuur, uit emotie en opspelende hormonen, instinctmatige reflexen en de werking van ons reptielenbrein??

Een heel ander, gelukkig veel positiever boek is Drie zakken dameskleding, twee cakes Kyiv en een sniper van Jaap Scholten. Ik heb het net uit. Het is een wat uit de losse pols geschreven verslag van de oorlog in Oekraïne, gedurende de eerste maanden.

De schrijver, die aangetrouwde familie heeft uit Oekraïne, vangt vluchtelingen op in zijn huis in Hongarije en organiseert de zending van kogelvrije vesten, keflarhelmen en andere hulpgoederen aan Oekraïne.

Hij trok ook een tijdje op met een Amerikaanse vrijwilliger die als sniper hooggeplaatste Russische militairen liquideert.
Uit overtuiging wel te verstaan, niet uit haat….om het kwaad te bestrijden uit naam van het goede. Omdat het oorlog is en Rusland de agressor. Omdat het moet, volgens hemzelf.

Paradoxaal is dat: doden uit liefde. Uit liefde voor een land.

Bij de kanonnen

Bij de kanonnen op de dijk hier in Ter Heijde bloeien zoals elk voorjaar de krokussen en narcissen.

De kanonnen zijn een herinnering aan de zeeslag die hier in 1653 voor de Zuid-Hollandse kust plaatsvond; de bloemen een reminder dat ondanks alle geweld de natuur gewoon doorgaat.

Op de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog bloeiden klaprozen rond de bomkraters, een gegeven dat een militaire arts ter plekke inspireerde tot een beroemd gedicht. Hoe het met de natuur rond de loopgraven aan het front in Oekraïne is, weet ik niet, maar ook daar wordt het lente, hoe dan ook.

We leven in een gebroken wereld, waar mensen voortdurend met elkaar slaags raken. Relaties gaan kapot, gezinnen vallen uit elkaar, teleurstelling en wantrouwen overheersen soms en volkeren vliegen elkaar naar de keel. Burgeroorlogen in Ethiopië en Zuid-Soedan hebben in het laatste decennium aan honderdduizenden het leven gekost, en waarvoor??

Over de stille oorlog die woedt in de natuur – roofdieren versus prooien, carnivoren versus planteneters – wil ik het hier niet hebben. Ik kijk liever naar de schoonheid van de natuurlijke wereld: de kleurenpracht van bloemen, de zang van een merel op een vroege ochtend, kwetterende mussen op de dakrand, de zon die opkomt, een mooie wolkenlucht. Want die dingen geven een beetje licht in een wereld die soms behoorlijk donker kan zijn.

Dagje Dordt (2)

Jan van Goyen, Gezicht op Dordrecht, collectie Dordrechts Museum.

Vorige week zaterdag zijn vrouwlief en ik opnieuw naar Dordrecht geweest, dit keer voor een bezoek aan het plaatselijke museum.

Onderweg hadden we motregen en een kakofonie van rijstroken, fly-overs en afslagen rond Rotterdam. De parkeergarage nabij het centrum van onze plaats van bestemming was om elf uur in de ochtend al overvol. We parkeerden uiteindelijk op het dek van de garage en wandelden vervolgens naar het Dordrechts Museum – een aan de buitenkant nogal armoedig gebouw met een rommelige tuin.

Prikkels, prikkels, prikkels. Drukte, hoofdpijn, de naweeën van de laatste werkdag van de week. Veel te veel mensen om me heen. Opletten voor auto’s, opletten voor passanten die je pad kruisen.

Binnen de muren van het museum baanden we ons een weg langs de modernisten van de twintigste eeuw – harde, vaak zielloze schilderstukken die weinig vakmanschap verraden. Via de negentiende eeuw met onder andere hele mooie werken van de schilders der Haagse School en een aantal hoogtepunten van de achttiende eeuw kwamen we uiteindelijk thuis bij de grote meesters van de zeventiende eeuw, waar de Dordtse schilder A(e)lbert Cuyp, wereldberoemd geworden na zijn dood, prominent aanwezig was.

Maar het hoogtepunt bij die zeventiende-eeuwers was voor mij toch die ene Rembrandt die er hing, De verloochening van Petrus uit 1660. Het is een bruikleen van het Rijksmuseum Amsterdam.

Rembrandt van Rijn, De verloochening van Petrus

Het licht van de lantaarn in de hand van het dienstmeisje valt op de gestalte van Petrus, die (opnieuw) ontkent iets met Jezus te maken te hebben. Rechts op de achtergrond is Jezus nog net zichtbaar, hij draait zich om en kijkt Petrus aan.

Na de zeventiende-eeuwers volgde veel te snel een zaal met een tijdelijke expositie van een kunstenaar uit onze tijd, waar we snel op uitgekeken waren. De koffie in het restaurant verdiende de naam cappuccino eigenlijk niet. Wel vonden we in de museumwinkel een mooie reproductie van Jan van Goyens Gezicht op Dordrecht die we voor slechts vijf euro mee mochten nemen. Die komt bij ons thuis aan de muur!

Het daarna genuttigde broodje bij Bakker Bart smaakte goed, maar ook hier overheerste de drukte. We zochten de auto op en keerden huiswaarts. Ons uitje voor de maand februari hadden we weer gehad….

Twee ‘landschappen met vee’ van Jacob van Strij, een Dordtse schilder, plusminus 1800

Dagje Dordt

De Grote Kerk van Dordrecht met overvliegende duiven

Ik ben deze week nog vrij van werk en plicht. Dat lijkt mooi, maar als het buiten alleen maar regent en stormachtig waait, zit je toch een beetje met je ziel onder je arm binnen in je leunstoel.

Want de hele dag alleen maar lezen gaat niet en je hebt ook niet altijd inspiratie voor een blogpost. En ik heb alle nieuwe afleveringen van ‘Rail Away’ al gezien en verder is er geen bal op de tv.

Maar vandaag belooft het droog te blijven en gaan we een dagje naar Dordrecht. Want dat moet een hele mooie stad zijn met op de koop toe een interessant museum.

We vertrekken rond de klok van negenen , gewapend met twee eierkoeken en een flesje water. We zijn er zo’n drie kwartier later, parkeren onze auto in de parkeergarage Achterom en halen bij de VVV om de hoek het wandelboekje ‘Rondje Dordt‘, een 5 kilometer lange route door de historische binnenstad.

Daarna gaan we lopen en komen we al heel gauw ogen tekort…..want wat is er veel moois te zien in Dordrecht! Zoveel oude huizen, historische plekken, schilderachtige haventjes en mooie pleinen – het is eigenlijk teveel voor 1 dag!! En dan hebben we het Dordrechts Museum met zijn mooie schilderijen nog niet eens gezien, die bewaren we noodgedwongen voor een andere dag.

Hieronder een impressie met foto’s van onze wandeling. We deden zo’n twee uur over de route, inclusief een koffiestop.

Een oud hofje voor dames…..

….waarvan de regentenkamer…..eh….gesloten was 🙂

Een van de oudste huizen van Dordrecht, de ‘Beverenburcht’ uit 1556

Een zonnewijzer op de gevel van een woonhuis, voorzien van wijze raad……

De smalste straat van Dordrecht: de Zakkendragersstraat

‘Ingedeukte’ geveltjes aan de rand van de binnenstad

Een standbeeld van Willem van Oranje voor de middeleeuwse gevel van de woning waar hij logeerde tijdens bezoeken aan Dordrecht

De wolwevershaven met rechts een een oude stoomsleepboot

Hier geen rijwielen plaatsen…… 🙂

Achter de Grote Kerk

Grafkelder wordt grafheuvel – een stukje geschiedenis

Bij mijn werk in de plantsoenen van Monster passeerde ik onlangs de grafkelder van de familie Herckenrath, bekend uit het boek Fortuna’s kinderen van Annejet van der Zijl. De hoofdpersoon van dit non-fictie boek, Leon Herckenrath, liet de grafkelder in 1847 aanleggen als laatste rustplaats voor zijn familie.

Voor degenen die het boek niet kennen hieronder een klein stukje geschiedenis:

‘Leon Herckenrath 1800 – 1861, was 18 jaar toen hij naar de Amerikaanse staat South Carolina vertrok. Leon kreeg daar de gele koorts en hij werd daar toen verpleegd door ene Juliette Louise MacCormick de Magnan. Dat moet goed zijn afgelopen want in 1823 trouwde het stel. Zij was de dochter van een Creoolse moeder en een Schotse vader. Om te kunnen trouwen moest hij zijn bruid en zijn schoonmoeder vrijkopen uit een slavinnen bestaan. De zaken voor Leon gingen uitstekend, hij leidde toen twee bedrijven. Het stel kreeg daar zeven kinderen. Uit het oogpunt van raciale wetgeving kwam hij in 1835 met zijn gezin naar Nederland.

Leon was de initiatiefnemer die de grafkelder liet aanleggen in het toenmalige duingebied. Die grafkelder is tussen 1844 en 1847 gebouwd door de familie Herckenrath in Traditioneel-Ambachtelijk stijl. Deze grafkelder verwierf een Rijksmonumentale status. Er zijn totaal veertien kisten, met dertien leden van de familie Herckenrath in de kelder aanwezig. In de veertiende kist is de baker van de familie, mevrouw Zuiderwijk, bijgezet.
De locatie werd in 1837 door Leon Herckenrath aangekocht.‘

(Bron: https://www.rodi.nl/westland/nieuws/274996/de-westlander-en-zijn-monument-de-liefde-vanuit-villa-ouwendijck-voor-geerbron)

En nu ligt die grafkelder daar als een wat vreemd object in de nieuwbouwwijk Duingeest in Monster, aan de rand van een vijver.

Maar, zal iemand misschien zeggen, ik zie op de foto een trap die omhoog leidt naar de ingang van de kelder en dat strookt natuurlijk totaal niet met het gegeven dat een kelder altijd lager ligt dan zijn omgeving, dus hoe zit dat nu eigenlijk?

Wel, toen Leon Herckenrath de kelder in de negentiende eeuw liet uitgraven lag het middenin een duingebied. Naderhand heeft men deze duinen tot de bodem toe afgegraven voor zandwinning. En zo kwam de grafkelder steeds hoger in het landschap te liggen en werd het uiteindelijk een heuvel. Een omgekeerd landschap als het ware en een boeiend stukje geschiedenis.

De plek is 1 keer per jaar op Open Monumentendag toegankelijk voor publiek. Dan staat de toegangsdeur open en kunnen geïnteresseerden een kijkje nemen in de grafruimte waar 14 kisten staan.

De grafkelder/grafheuvel aan de achterkant

Dromen met je ogen open

Lezen is dromen met je ogen open: met een boek in je leesfauteuil (of onder de parasol buiten in de tuin 🙂 ) ben je weg uit de realiteit, verzet je even de zinnen naar een andere wereld. Die ‘andere wereld’ is overigens voor mij wel een bestaande, want de fictieve wereld van romans heeft mij nooit erg kunnen boeien. Nee, ik lees vooral non-fictie: reisliteratuur, geschiedenis en soms biografieën.

Het boek Jungle Rudy van Jan Brokken behoort tot die laatste categorie van de levensverhalen en ik heb het net gelezen. Het handelt over de Haagse avonturier Rudy Truffino, een man die het in Nederland niet kon vinden en daarom zijn heil zocht in de jungle van Venezuela. We schrijven dan de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Truffino stampte daar met eigen handen een kampement uit de grond en wijdde zijn leven aan het in kaart brengen van de verdwenen wereld in het regenwoud van Orinoco, met zijn mythische tafelbergen. Uiteindelijk werd Jungle Rudy een levende legende en ontving hij hoog in aanzien staande personen in zijn kampement: astronaut Neil Armstrong, prins Charles, David Rockefeller, Farah Diba, de Canadese premier Trudeau.

Maar een Europeaan blijft een Europeaan en wordt nooit helemaal eigen met de indianen van Orinoco. Rudy Truffino leefde wat dat betreft tussen twee werelden. Op het persoonlijke vlak werd hij nooit gelukkig: zijn Oostenrijkse vrouw verliet hem uiteindelijk en zijn drie dochters raakten van hem vervreemd.

Uiteindelijk stierf Rudy Truffino begin 1993 moederziel alleen aan kanker in zijn kampement in de jungle.

Maar het boek van Jan Brokken houdt zijn naam en erfenis een beetje in stand. Voor wat het waard is dan, in het licht van de eeuwigheid bezien….
Hoe dan ook: ‘Jungle Rudy’ is uiterst spannende non-fictie, een boek dat je het liefst achter elkaar uitleest. De zwart/wit foto’s waarmee het boek rijk geïllustreerd is, zijn een waardevolle aanvulling op de tekst.

Jungle Rudy door Jan Brokken. Uitgeverij Olympus, 2014, 272 bladzijden. Verkrijgbaar via bol.com of de bibliotheek.

Rudy Truffino met zijn gezin en inheemse huisdieren in het kampement in gelukkiger tijden.

Citaten van Augustinus

Hieronder drie citaten van de kerkvader Augustinus. Ze getuigen van wijsheid die gerijpt is door de leerschool van het leven. De citaten komen van de website Orthodoxe Informatiebron

Als God traag lijkt te reageren, is dat omdat Hij een beter geschenk aan het voorbereiden is. Hij zal ons niet weigeren. God houdt achter waar je nog niet klaar voor bent. Hij wil dat je een levendig verlangen hebt naar Zijn grootste gaven. Dit alles is om te zeggen, bid altijd en verlies de moed niet.

Zorg voor je lichaam alsof je voor altijd zou leven; en zorg voor je ziel alsof je morgen zou sterven.

Sommige mensen lezen boeken om God te ontdekken. Maar er is een geweldig boek: het uiterlijk van geschapen dingen. Kijk boven je! Kijk onder je! Lees het. God, die je wilt ontdekken, heeft dat boek nooit met inkt geschreven. In plaats daarvan zette Hij voor uw ogen de dingen die Hij had gemaakt. Kun je om een ​​luidere stem vragen?

Aan dat eerste citaat trek ik me een beetje op. Want misschien laat God mij ook wachten…
Die derde vind ik ook mooi, maar neemt mijn twijfel aan God niet helemaal weg.